Với nhiều điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng thuận lợi, Tây Nguyên nói chung và tỉnh Đăk Nông nói riêng từ lâu đã trở thành vùng đất lý tưởng cho sự phát triển cây Cà Phê. Tuy nhiên, thuận lợi là thế nhưng với phương thức sản xuất truyền thống và canh tác nhỏ lẻ, không thể giúp mô hình canh tác cà phê phát triển bền vững và mang lại hiệu quả kinh tế như đúng giá trị của nó. Nhận thấy nhược điểm đó, Hợp tác xã Nông nghiệp Thương Mại Công bằng Thuận An ra đời năm 2012 từ sự hỗ trợ từ tổ chức Fair Trade như một hướng đi mới với mục tiêu: nâng cao giá trị cây cà phê, sản xuất an toàn và bền vững, xây dựng đời sống kinh tế và xã hội ổn định cho bà con nông dân.
Tọa lạc tại Thôn Đức An – xã Thuận An – huyện Đăk Mil – Đăk Nông, HTX Công bằng Thuận An khởi đầu với sự tham gia của 58 hộ thành viên, trong đó có đến 23 hộ là đồng bào dân tộc và 16 hộ nghèo. Ngoài ra, sau khi đi vào hoạt động ổn định, HTX còn liên kết với hơn 100 hộ dân sản xuất và chế biến cà phê khác. Đơn vị được hình thành với những hoạt động sản xuất kinh doanh chính như: trồng và chăm sóc cây cà phê theo tiêu chuẩn quốc tế, cung cấp dịch vụ nông nghiệp, vật tư phân bón cũng như mua bán hàng nông sản các loại.
Đến nay, sau nhiều năm vượt qua khó khăn ban đầu và giữ vững lòng tin, HTX đã xây dựng được vùng nguyên liệu hơn 300 ha với sản lượng lên đến 600 tấn mỗi năm theo đúng những quy định từ Fair Trade. Để đạt được thành công như ngày hôm nay, cả tập thể đã vượt qua được lối mòn sử dụng phương pháp canh tác cũ và thay vào đó là học hỏi phương pháp trồng trọt bền vững thông qua các buổi tập huấn nâng cao kỹ thuật. Bằng sự quyết tâm đó, ngay chính trong năm đầu tiên hoạt động, HTX đã mang lại hiệu quả kinh tế đáng ghi nhận cho các hộ thành viên.
Với mục tiêu hàng đầu là nâng cao chất lượng cà phê thu hoạch và sản xuất một cách bền vững, HTX luôn đưa ra và thực hiện nhiều giải pháp thiết thực để đồng hành cùng các hộ thành viên như: hỗ trợ phân bón vi sinh không hoàn lại, tổ chức các lớp tập huấn đào tạo kỹ thuật chăm sóc cây trồng, tổ chức các buổi tham quan học hỏi ở các mô hình canh tác hiệu quả,… Từ đó, thành phẩm cà phê thu hái luôn đảm bảo đầy đủ các tiêu chuẩn chất lượng cao của thị trường châu Âu, châu Mỹ. Cụ thể, cà phê khi HTX thu mua luôn có độ chín tự nhiên đạt từ 85% trở lên, sau khi vào nhà máy chế biến sẽ tạo thành sản phẩm cà phê vỏ thóc có giá thành cao hơn.
Không dừng lại, HTX còn tìm cách mở rộng đầu ra cho sản phẩm với phương án thương mại sản phẩm cà phê bột mang tên thương hiệu Đắk Dam. Để có được sản phẩm trên, HTX đã đầu tư máy rang cà phê VNT – 12 với công suất 10 – 12 kg/mẻ, 36 – 48kg/giờ, thời gian rang 10 – 12 phút/mẻ. Với những yêu cầu nghiêm ngặt trong quá trình trồng trọt, chăm sóc, thu hái và chế biến, sản phẩm cà phê từ HTX công bằng Thuận An luôn được người tiêu dùng ưa chuộng bởi hương vị cà phê tuyệt hảo.
Với những nỗ lực phấn đấu không ngừng từ ban lãnh đạo và sự nhiệt tình ủng hộ của các thành viên, HTX đã giúp bà con nông dân cải thiện thu nhập đáng kể từ việc bán cà phê theo hệ thống chất lượng quốc tế. Đồng thời, bằng việc quản trị một cách minh bạch từ giá cả, hợp đồng, thanh toán, thuế và quỹ, HTX luôn giữ được lòng tin và sự ủng hộ từ các hộ thành viên. Mô hình này đã tạo ra những thay đổi rõ rệt lên cuộc sống người dân địa phương với việc
- Cải thiện sinh kế của thành viên và phát triển cộng đồng
- Thay đổi thái độ và hành động của chính quyền địa phương cũng như nông dân trong mô hình hợp tác thực hành tập thể, dân chủ và minh bạch trong mọi quyết định
- Tăng trách nhiệm xã hội các các thành viên đối với cộng đồng sinh sống
- Cải thiện sản xuất cà phê theo hướng bền vững, an toàn với sức khỏe người canh tác thân thiện môi trường
- Đặc biệt, khẳng định được giá trị và vị thế của cà phê Việt Nam trên trường quốc tế
Bên cạnh việc tập trung vào sản xuất và cải thiện kinh tế, HTX còn là đơn vị đi đầu trong các công tác xã hội tại địa phương. Bằng chứng là mỗi năm HTX chi khoảng 250 triệu đồng vào quỹ phúc lợi để thực hiện các hoạt động xã hội từ thiện như: làm đường giao thông, hỗ trợ các buôn trong xã kéo điện, hỗ trợ kinh phí phục vụ bếp ăn trường tiểu học và mẫu giáo,… Ngoài việc hỗ trợ các tập thể, HTX còn hỗ trợ 2 hộ dân xây dựng nhà ở với tổng trị giá hơn 80 triệu đồng, hằng năm đều quan tâm hỗ trợ quà Tết cho người nghèo, tủ thuốc gia đình cho người dân trên địa bàn xã.
Bằng những kết quả đã được trong sản xuất kinh doanh và góp phần cải thiện cuộc sống cộng đồng, HTX Nông nghiệp Thương mại Công bằng Thuận An trở thành đơn vị điểm hình xuất sắc trong hệ thống kinh tế tập thể của tỉnh Đắk Nông. Là địa chỉ quen thuộc để nhiều đơn vị trong và ngoài tỉnh thanh quan, học hỏi và trao đổi kinh nghiệm.